Nuchter, maar niet bang

Begin april werd er een rapport gepubliceerd met de bevindingen van het Italiaanse bedrijf Al company Expert System. Ze hadden tienduizenden social media berichten onderzocht om veranderende stemming van het publiek ten opzichte van COVID-19 te peilen. Het resultaat was geen verrassing: voor de vierde dag op rij kwam angst als meest voorkomende emotie in de berichten naar voren. “Er zijn veel redenen waarom de angst groeit,” schreef het team in hun dagelijkse update.

Ja, er zijn veel redenen om bang te worden van wat er gebeurt. Naast de kans om te overlijden speelt, volgens het rapport, de onzekerheid over  toekomstplannen en de vraag hoe overheden verder willen  ook een rol.   

Ik was kalm

Er was een periode waarin ik dit soort artikelen las en medelijden had met deze arme mensen die geen geloof in God hadden, geen verwachting van een “leven na de dood”, dat een  buffer zou zijn tegen de angst voor de toekomst.

De reden waarom ik er zo tegenaan keek, was omdat ik een gemakzuchtig, zelfvoldaan persoon was  die fijne bijbelteksten kon opratelen aan andere gelovigen in moeilijke situaties. Teksten zoals: “Wees in geen ding bezorgd …” Filippenzen 4:6-7.

Ik heb altijd veel aan deze tekst gehad, omdat het een bevel is: het laat me geen keuze. Het zegt me wat ik moet doen: tot God bidden met mijn verlangens en vragen. En daarna zegt het wat er gaat gebeuren: de vrede van God zal mijn hart en gedachten bewaken.

Ik heb met deze tekst gewerkt in mijn leven, en wat heb ik het nodig gehad! Het heeft me vele keren gered van de paniek die je om het hart kan slaan als je wordt overvallen door een onverwachte en ongewenste situatie.

Ik geloofde dat God bij mij zou zijn zolang ik een discipel was, wat er ook gebeurde. Ik werd een 'expert' op dit gebied. Ik wist hoe ik lastige situaties moest benaderen en dacht dat ik dit onder controle had. Ik kon anderen daarom gemakkelijk deze tekst toeroepen, zonder heel diep op hun problemen in te gaan.

Zelfs nu, met de wereldwijde strijd tegen een virus dat in korte tijd enorme aantallen mensen blijkt te doden, was ik kalm. Ik was er niet stoïcijns onder , maar ik wist dat geen haar van mijn hoofd kon vallen zonder dat God dat wilde. En dat gold ook voor mijn familie. Ik was nuchter, niet angstig.

Geconfronteerd met de realiteit

Maar toen kwam de lockdown in het Verenigd Koninkrijk. In het begin waren de gedwongen isolatie, de beperkte bewegingsvrijheid, het Zoomen met vrienden, collega's en leerlingen nog nieuw en ook wel leuk. Totdat ik me realiseerde dat iedereen in ons gezin zelfstandig ondernemer was en onze inkomstenbronnen één voor één wegvielen. De klanten van mijn man zeiden af, mijn patiënten kwamen niet meer naar hun afspraak, mijn zoon kon geen pianoles meer geven...

En als de bewoner van onze huurwoning zijn huur niet meer kan betalen omdat hij niet naar zijn werk kan, zijn dat twee hypotheken die we moeten betalen uit een inkomen dat met de dag kleiner wordt.

Toen sloeg de angst toe, vanuit een dode hoek, hard en onverwacht. Een fysieke stomp in de maag die me wakker schudde uit mijn zelfvoldane overtuiging dat ik bezorgdheid “onder controle” had. In een flits kwamen de gedachten: straks verliezen we ons huis, ons pensioen, onze ondernemingen.

Ik had niet verwacht dat ik er zo door geraakt zou worden. Ik ben een discipel. Ik weet dat mijn leven in Gods handen ligt. Ik word niet heen en weer geslingerd door dingen waar anderen bezorgd van raken, mensen die geen geloof hebben.

Leef ik dan echt zoals deze tekst zegt: wees in geen ding bezorgd? Het is gek dat ik me geen zorgen maakte over wat het virus met mijn lichaam kon doen, maar ik wel  over het verliezen van mijn huis.

Eén ding moet ik nooit verliezen

Ik moest nuchter nadenken. Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Wat als ik overlijd? Dan ga ik naar Jezus. Wat als ik mijn onderneming verlies? Dan zoek ik een andere baan. Wat als we ons huis verliezen? Dan vinden we iets kleiners. Ah, maar wat als ik mijn geloof verlies? Dat is het ergste dat er kan gebeuren.

Mijn geloof moest getest worden zodat het blijft staan als eraan geschud wordt in moeilijkheden. Als ik niet beproefd wordt, dan krijg ik ook geen overwinning. Ik mag dan geen idee hebben wat er met mij en mijn familie zal gebeuren; ik weet niet wat God met ons van plan is wat betreft onze gezondheid en emotionele en financiële gesteldheid. Maar ik weet wel dat mijn geloof sterker moet worden.

Ja, ik was verbaasd dat ik angst voelde opkomen, maar waarom? Het heeft me wakker geschud en veel alerter gemaakt: om deze verraderlijke zelfvoldane gevoelens op te merken, om mijn zienswijze te veranderen, om empathie te krijgen voor degenen die zich wel bang en onzeker voelen. Het heeft me uit mijn comfort zone geduwd en dat is goed. Alles wat mijn geloof op de proef stelt is goed voor mij. In deze onzekere tijden moet vertrouwen in God centraal staan in mijn leven, mijn dag, en mijn gedachten. Want zonder dat heb ik werkelijk alles verloren.