Goddelijke liefde, een gevoel?

“Tot ziens!”, roep ik vrolijk terwijl ik zwaaiend afscheid neem bij de voordeur. Ik loop langzaam naar binnen, sluit de deur, en er ontsnapt mij een lichte zucht van opluchting. Onmiddellijk voel ik me schuldig! ’t Is een super aardig meisje, en ik vind het gewoon niet leuk om in haar buurt te zijn, ik weet niet waarom.

“Wat ben je toch een hypocriet!”, zegt een klein spottend stemmetje in mijn hoofd. “Noem jij jezelf een christen? Christenen worden geacht hun vijanden lief te hebben; iedereen weet dat. Jij houdt niet eens van je vrienden!”

Proberen lief te hebben hielp niet

“Ik heb het geprobeerd!”, zeg ik scherp hardop, in een vergeefse poging om deze vervelende gedachten het zwijgen op te leggen. Dat is waar, ik heb het geprobeerd. Een lange tijd heb ik mij flink ingespannen om de mensen om mij heen werkelijk lief te hebben, vooral degenen waar ik geen automatische ‘klik’ mee heb. Ik vermeed het niet om in hun buurt te zijn, en als ze dingen deden of zeiden die maakten dat ik me geïrriteerd of geërgerd begon te voelen, zag ik in dat de irritatie bij mij van binnen komt, en heb ik bewust mijzelf verloochend.

Maar het hielp niet. Oké, misschien had ik niet echt een hekel aan ze, maar zelfs nadat ik mijn irritatie en ergernis verloochende, is alles wat er overbleef een soort van neutraliteit jegens hen, een lege ruimte zonder enige vorm van gevoel. Ik kan niet zeggen dat ik het leuk vind om bij hen in de buurt te zijn, laat staan hen lief te hebben.

Hoe kan Jezus ons gebieden lief te hebben?

Ik laat me vermoeid in een makkelijke stoel vallen en voel me nogal ontmoedigd. Waarom moet het zo moeilijk zijn? Opnieuw sla ik de bekende woorden op van Jezus’ Bergrede waarin Hij ons vertelt om onze vijanden lief te hebben.

“Maar Ik zeg u: Heb uw vijanden lief; zegen hen die u vervloeken; doe goed aan hen die u haten; en bid voor hen die u beledigen en u vervolgen.” Matteüs 5:44 (Herziene Statenvertaling).

Terwijl ik naar het vers staar, valt me ineens iets op. Jezus geeft ons hier vier vermaningen, maar de laatste drie zijn dingen waarbij je er eigenlijk op uit gaan kan gaan en het kan gaan dóen. Ik bedoel, het kan moeilijk zijn, maar als iemand je vervloekt, dan kun je hem zegenen. Dat is mogelijk, je kunt niet zeggen dat het onmogelijk is! Hetzelfde geldt voor de volgende twee. Je kunt fysiek goed doen aan mensen die jou haten, en je kunt bidden voor mensen, zelfs als ze afschuwelijk tegen je doen.

Maar hoe kan Jezus ons gebieden om mensen lief te hebben? Ik bedoel, liefde is een gevoel, een emotie. Volledig geregeld door het limbische systeem in onze hersenen of zoiets. Hoe kun je jezelf dwingen om een ander lief te hebben? Je houdt van ze of niet, dat is zoals ik het ervaar, in elk geval.

Liefde is een actie

Uiteindelijk besloot ik om met Bernt Stadven, te praten, een oudere christen die ik erg respecteer en vertrouw. Ik legde mijn dilemma uit, en trok een conclusie door te zeggen dat het niet eerlijk lijkt van Jezus om ons dingen te gebieden die buiten onze controle vallen, zoals hoe we ons moeten voelen ten opzichte van anderen.

“Nee, nee, je hebt het helemaal fout!”, zegt hij enthousiast. “De liefde waar Jezus daar over spreekt, is geen gevoel. Het is net zo goed een actie als al de andere dingen die Hij ons gebiedt te doen.”

“Echt?”, vraag ik vertwijfeld, niet precies begrijpend wat hij bedoelt.

“Natuurlijk”, antwoordt hij. “Je weet wat er geschreven staat in 1 Korintiërs 13, toch? Dat is het hoofdstuk waarin de apostel Paulus beschrijft wat goddelijke liefde is. Lees het grondig – er wordt daar geen één keer iets over een gevoel gezegd.”

Ik open gehoorzaam mijn Bijbel om het te controleren. En inderdaad, vanaf vers 4 staat er: “De liefde is geduldig, zij is vriendelijk, de liefde is niet jaloers, de liefde pronkt niet, zij doet niet gewichtig, zij handelt niet ongepast, zij zoekt niet haar eigen belang, zij wordt niet verbitterd, zij denkt geen kwaad…” 

“Zie je, dat is wat het betekent om iemand lief te hebben”, legt Stadven uit. “Als je vriendelijk bent tegen mensen, en goed voor ze bent, niet jaloers op ze bent en ze niet tot aanstoot bent, dan hou je van ze, en het maakt niet uit wat je gevoelens je vertellen. Dan ben je volledig gehoorzaam aan Jezus’ gebod.”

Ik zie het nu helemaal helder! Dit is iets wat ik kan doen! De hele tijd heb ik op gevoelens gewacht als bewijs dat ik mensen liefheb. Ik wil voelen dat ik van mensen houd, voordat ik er echt alles aan ga doen om vriendelijk, lankmoedig enz. te zijn. Maar het werkt precies andersom! Het zijn de daden die ik uitvoer omdat ik mensen wil liefhebben, die het bewijs zijn dat ik daadwerkelijk van ze houd.

Ik bedank Stadven met een brede glimlach en vertrek met een nieuwe hoop in mij. Nu weet ik dat ik, ongeacht hoe ik me voel, elke persoon kan liefhebben op dezelfde manier als Jezus deed.

“Zij bedekt alle dingen, zij gelooft alle dingen, zij hoopt alle dingen, zij verdraagt alle dingen. De liefde vergaat nooit.” 1 Korintiërs 13:7-8